Czym kierować się podczas doboru lamp?

Prawidłowe oświetlenie odgrywa istotną rolę w każdym aspekcie życia. Wpływa nie tylko na nasze samopoczucie, ale również funkcjonowanie. Mowa tutaj nie tylko o świetle dziennym, ale również sztucznym, które nie powinno powodować dyskomfortu podczas dłuższego pobytu w pomieszczeniu oświetlonym w ten sposób. W zależności od potrzeb stosuje się zróżnicowane oświetlenie – o zimnej barwie i skupionym snopie światła stosuje się w trakcie pracy i zajęć wymagających skupienia uwagi, z kolei o ciepłej barwie i rozproszonym snopie światła idealnie nada się do wypoczynku. Rodzaj źródła światła i budowa lampy odgrywają równie ogromne znaczenie, a ich zastosowanie jest zależne nie tylko od aranżacji wnętrza, ale też rodzaju pomieszczenia. Wyróżnia się trzy rodzaje oświetlenia: ogólne, miejscowe i dekoracyjne – wszystkie razem mogą stworzyć niepowtarzalne aranżacje świetlne, pełniące nie tylko funkcję użytkową, ale również dekoracyjną.

Barwa światła a rodzaj pomieszczenia

Niezwykle istotną rolę w projektowaniu oświetlenia wnętrz odgrywa barwa światła, która w zależności od rodzaju pomieszczeń jest zróżnicowana. Temperaturę barwową światła mierzy się w Kelwinach. Jeśli chodzi o dostępną na rynku barwę sztucznego oświetlenia, prezentuje się ona następująco:

• temperatura ok. 1000-2000 K – to barwa zbliżona do koloru płomienia świeczki. Takie światło jest przyćmione i niezbyt jasne, co stwarza kameralną, nastrojową atmosferę. Najczęściej tę barwę wybiera się jako oświetlenie przyłóżkowe sypialni czy punktowe w przedsionku, gdzie przechowywane jest obuwie. Sprawdza się również jako oświetlenie punktowe nad łóżko oraz do szafek.

• Temperatura ok. 3000 K – barwa ciepła biała, bliska towarzyszącej zachodzącemu słońcu lub tradycyjnej żarówce. Ze względu na poczucie odprężenia, jakie wywołuje i pobudzanie apetytu, często wykorzystuje się ją w oświetleniu kuchni i jadalni, gdyż szczególnie korzystnie wygląda w tej barwie światła wszelkiego rodzaju żywność. Znajduje także swoje zastosowanie w branży spożywczej oraz gastronomicznej. Często wykorzystywana jest jako oświetlenie salonów.

• Temperatura ok. 3500 K – jest to barwa lampy studyjnej zbliżona do dnia o wczesnym poranku lub późnym popołudniem (zwana w języku angielskim barwą światła „golden hour”, czyli złotej godziny). Wykorzystuje się ją w studiach filmowych, pracowniach fotograficznych, a także jako oświetlenie punktowe przy toaletkach kosmetycznych, nad lustrami w łazienkach i do garderoby. Stosowana również do oświetlenia łazienek i toalet.

• Temperatura ok. 4000 K  – barwa biała stymulująca, określana również jako neutralna temperatura barwowa światła, czyli tak zwana „jarzeniówka”. Stosowana szczególnie w miejscach, gdzie potrzebna jest koncentracja i skupienie – zazwyczaj w miejscach pracy czy nauki, dlatego też polecana jest szczególnie w postaci lampek biurowych, oświetlenia gabinetów, a także jako oświetlenie biur i bibliotek. Niektórzy wybierają je do oświetlania pokoju dziennego oraz młodzieżowego.

• Temperatura ok. 5000 K – barwa chłodno-biała przypominająca światło dnia w samo południe, kiedy słońce wznosi się bardzo wysoko. Taki rodzaj oświetlenia jest szczególnie stymulujący i również wykorzystywany w miejscach pracy bądź edukacji.

Rodzaje oświetlenia pomieszczeń

Oświetlenie wnętrz mieszkalnych można podzielić na trzy rodzaje: ogólne (główne), miejscowe i dekoracyjne. Przy pomocy tych grup światła sztucznego można tworzyć aranżacje świetlne, które będą pełniły nie tylko funkcje użytkowe, ale również dekoracyjne, dopełniając wnętrza w różnych stylach. Już dawno minęły czasy, kiedy to w pomieszczeniu wystarczyła jedna lampa sufitowa bądź żyrandol – zgodnie z trendami z ostatnich lat, im więcej światła w pomieszczeniu, tym lepiej. Ponadto rozwój elektroniki umożliwił wykonanie regulacji oświetlenia, montażu czujników ruchu w oprawach schodowych i podłogowych, a także zmiany kąta padania snopu światła, dzięki czemu możliwości aranżacji jest naprawdę wiele.

Oświetlenie główne (ogólne)

Oświetlenie ogólne stanowi często tło dla oświetlenia miejscowego. Jest ono głównym źródłem światła w pomieszczeniu, dlatego też powinno mieć jak największy zasięg. Najczęściej funkcję tę pełnią lampy wiszące z kloszem lub bez i żyrandole z abażurem czy świecznikowe. Wykorzystuje się również do tego celu lampy sufitowe i plafony. Takie oświetlenie najczęściej zlokalizowane jest w samym centrum pomieszczenia, jednak w tych większych powierzchniowo może zostać zamontowane więcej niż jedno główne źródło oświetlenia – często utrzymane w tym samym stylu, ustawione symetrycznie wobec siebie.

Oświetlenie miejscowe

Kolejnym rodzajem jest oświetlenie miejscowe, przeznaczone do rozjaśniania stref, w których wykonywane są konkretne czynności, jak strefa hobby w salonie bądź pokoju dziennym, miejsce gotowania w kuchni, stolik nocny przy łóżku w sypialni, oświetlenie luster w łazience lub garderobie, szafki na buty w przedpokoju czy też biurko w pokoju dziecięcym, młodzieżowym, w gabinecie czy przestrzeni wyznaczonej pod home office. Takie oświetlenie konkretnych sfer ułatwia wykonywanie określonych czynności, zapewniając dobrą widoczność. Szczególnie sprawdzi się tutaj oświetlenie punktowe, jak chociażby oprawy podtynkowe typu oczka, oświetlenie szynowe, oprawy schodowe i podłogowe, kinkiety, lampki nocne, biurowe czy lampy stojące. Najlepiej, żeby ten rodzaj oświetlenia był skierowany na dany obszar lub miał możliwość regulacji kąta nachylenia padania snopu światła.

Oświetlenie dekoracyjne

Ostatnim rodzajem jest oświetlenie dekoracyjne – jak sama nazwa wskazuje, pełni głównie funkcję świetlnego elementu aranżacji wnętrz, dopełniając wystrój całego pomieszczenia. Tutaj walor dekoracyjny często jest przekładany ponad funkcjonalność, gdyż oświetlenie ma służyć stworzeniu odpowiedniego nastroju. Kształty takich lamp zazwyczaj przyjmują dość wyszukane formy, a także styl i kolorystykę współgrające z resztą elementów aranżacji pomieszczeń – zwłaszcza takich, jak salon, jadalnia, sypialnia czy pokój młodzieżowy. Takie oświetlenie pomaga w ekspozycji istotnych detali, jak obrazy, rzeźby, ozdoby, zdjęcia w ramkach, meble, antyki i inne dekoracje. Najczęściej do ekspozycji ozdób ściennych wykorzystuje się kinkiety oraz oświetlenie punktowe, a do pozostałych nieduże lampki stołowe nowoczesne bądź klasyczne.